9 Temmuz 2022 Cuma günü Cemal Reşit Rey (CRR) Konser Salonu’nda gerçekleşen “Crosscurrents Trio: Dave Holland, Zakir Hussain, Chris Potter” konserinde doğu ve batının uyumlu birlikteliğine şahit olduk. Hindistan’ın geleneksel müziğinde yer alan perküsyon enstrümanı olan tabla ile Amerika’nın geleneksel jazz müziğinin en başlarında yer alan üflemeli enstrüman saksofonun birbirlerine söyleyecek çok şeyleri olduğunu fark ettik. Kontrbas da bu enstrümanların ara bulucusu gibiydi ve müziğin kalp atışlarını onun sayesinde yolculuğumuz sırasında derinden hissettik.
Konserde sahne alan grup elemanlarının çeşitli özellikleri:
Zakir Hussain (tabla) (1951, 71 yaşında, Hindistan doğumlu)
Dave Holland (kontrbas) (1946, 75 yaşında, İngiltere doğumlu)
Chris Potter (tenor saksofon, soprano saksofon) (1971, 51 yaşında, ABD doğumlu)
Müzisyenlerin doğdukları ülkeleri düşündüğümüzde dünyayı kapsayan bir durumdaydılar. Farklı kökleri, gelenekleri, kültürleri olmasının yanında, egolarını bir yana bırakarak hiç bitmeyen bir merak içerisinde birbirlerine sordukları sorularla ve aldıkları cevaplarla hem birlikte yaşamayı, hem de birlikte müzik üretmeyi uzun süredir iyi bir şekilde becerdikleri gözlemleniyordu.
Zakir Hussain & Dave Holland (Photo: Sedal Antay)
Türkiye Jazz Arşivi’ne göre; Zakir Hussain İstanbul Jazz Festivali’nde 6 kere (2003, 2006, 2008, 2011, 2018) ve 30.04.2013 tarihinde Aya İrini Müzesi’nde gerçekleşen “Uluslararası Jazz Günü Küresel Konseri“nde de 35 jazz yıldızıyla birlikte sahne aldı. Dave Holland ise 1985’te gerçekleşen Bilsak Jazz Festivali’nde, 5 kez İstanbul Jazz Festivali’nde (1994, 1999, 2008, 2015, 2018) ve 2014’te Kenny Barron ile Akbank Jazz Festivali’nde yer almaktaydı. Chris Potter‘a baktığımızda ise 5 kere Dave Holland ile, 1 kere de Victor Wooten ile sahne almış; 2008’de Herbie Hancock ile Cemil Topuzlu Açıkhava Sahnesi’ndeki konseri de hala dinleyicilerin hafızasındadır.
Bu konserde çalınan parçalara gelirsek, yeni “Triple Cross” dışındakiler 2019 tarihli “Good Hope” albümünün parçalarıydı.
- Ziandi – Beste: Chris Potter
- J Bhai – Beste: Zakir Hussain
- Bedouin Trail – Beste: Dave Holland
- Lucky Seven – Beste: Dave Holland
- Suvarna – Beste: Zakir Hussain
- Island Feeling – Beste: Chris Potter
- Triple Cross – Beste: Chris Potter
- Good Hope – Beste: Chris Potter
- Mazad – Beste: Dave Holland
Konserde 4 tane Chris Potter, 3 tane Dave Holland ve 2 tane Zakir Hussain bestesine yer verilmişti. Chris Potter 5 parçada tenor saksofon (1, 2, 5, 6, 8), 4 parçada soprano saksofon (3, 4, 7, 9) çalarak kalın ve ince tonları dengeli kullandı.
Konserin ilk parçası olan Ziandi, “Zakir and Dave”den geliyormuş. Hint geleneksel müziği ve Batı müziğinin birleşimi daha ilk parçadan dikkatimizi çekmeye başladı. Zakir Hussain’in “Suvarna” parçası ise Guru’lara olan saygıyı ifade ediyormuş. “Island Feeling” parçasına sıra geldiğinde Potter, parçayı bestelerken Karayip adalarının mavi denizinden ve kumundan esinlendiğini dile getirdi, ama başka yerlere de uyarlanabilir dedi; mesela Akdeniz’e!…
Konserin son parçası niyetine çaldıkları iyi dilek anlamına gelen Good Hope’da seyirciler tablanın ritmine elleriyle eşlik etmeye başladılar… Bu sırada seyircilerden birisi heyecanlanıp, kısa saçlı karısının kafasını perküsyon olarak kullanmaya başladı, ama biraz fazla kaptırdı kendisini herhalde, karısı “Ahhh, acıdı!” dedi…
Bis parçası olarak seçtikleri Mazad’ın melodisi hemen aklımıza nerede daha önceden dinledim hissi uyandırıyordu. Dave Holland’ın bu parçasını, Arap klasik /folk müziğini jazz’ın doğaçlama unsurlarıyla kendine has bir üslupla buluşturan Anouar Brahem’in 1998 tarihli Thimar albümünden dinlemiş olanlarınız vardır. John Surman’ın ve Chris Potter’ın soprano saksofonuyla bu iki farklı versiyonunu da tekrar dinlemenizi tavsiye ederim. Birinde ud, birinde tabla eşlik ettiği için bambaşka tatlar verecektir…
Konsere gelenler arasında Okay Temiz, Tuluğ Tırpan, Anıl Şallıel, Baran Say ve Toprak Barut gibi pek çok jazz müzisyenimiz de vardı.
Zakir Hussain & Gürkan Özkan & Dave Holland & Chris Potter (Photo: Burak Sülünbaz)
Bu arada, konser öncesi ve sonrası üstad Zakir Hussain’e her türlü desteği veren, Türkiye’nin tabla sanatçısı deyince ilk akla gelen, Gürkan Özkan’ı da anmak isterim. Konser öncesinde Hussain’in tablasını Gürkan Özkan akord etmiş. Zakir Hussain’in ifadesine göre Gürkan ışıldamaya başlamış, Türk, Hint ve jazz müziğini de harmanlayabilen adeta köprü niteliğinde sentezler yapabilen bir tabla icracısı. Hadi o zaman Gürkan Özkan’a da kulak verelim!
