”2022 yetti artık!” diyerek herkesin kendi arzuladığı şekilde yorumlayabileceği bir seneyi daha yedik, bitirdik. Seneyi, köprüden önce son çıkışta, şu güzel albümlerle kapadık – – darısı bu sene böyle güzel bir çok albümün başına! Şöyle ki:
tÖZ II – – Tamer Temel / Ercüment Orkut / Cem Aksel + Hezarfen Ensemble
(2022 – A.K. Müzik)
2018 yılında oluşumu ilk kez duyduğumda çok merak ettiğim, kayıt anına bizzat şahit olarak heyecanımın yüksek seviyelere ulaştığı tÖZ’ün ilk albüm kayıtları sonrası albümü dergiye yazarken Tamer Temel ve albüm performansı için şunları demiştim: “Tamer Temel, müzikal yaşamının “magnum opus”unu en sevdiği müzisyenlerden aldığı güçle, kuvvetle ve kudretle yaratmış. İşin kötü tarafı, son yıllarda dinlediğim en iyi 2, 3 müzikten biri olan tÖZ, bu kayıt sonrası kendisini nasıl bir üst seviyeye çıkarabilecek, onu gerçekten merak ediyorum”. tÖZ’ün ilk albümünü, halen, ülkemizde son 10-15 yıl içerisinde çıkan en önemli, üzerinde en çok konuşulması / kafa yorulması gereken, algı kapılarını açtırma gücü en yüksek olan albümlerden biri olarak düşünüyorum.
tÖZ aylar önce bir Instagram paylaşımı ile 2. albümün kayıtlarını yapacağını söylediğinde ve takriben 1 sene önceki Borusan Müzik Evi konseri haberini alınca aynı heyecanı hissetmiştim. Bu sefer yanlız olmamaları ve yanlarına ülkenin en iyi çağdaş oda orkestralarından biri olan Hezarfen Ensemble’ı alması da şaşırtmamış, eskilerin deyimi ile adeta “Voltran’ı oluşturmuşlar”. CV’sinde “Şevket Akıncı – Escher Chronicles” gibi belki de sonsuza kadar bizimle olacak bir albüme sahip olan ve bu albümün en değerli yapı taşlarından biri olan Hezarfen Ensemble, kudretini tÖZ II’de de göstererek, ülkece böylesine “özel” bir müziğe ne kadar da ihtiyacımız olduğunu kanıtlıyor.
Gergin, tedirgin, karanlık, soğuk bir “Bir” ile kapıları açan albümde, tatlı tatlı bir hareketlilikle başlayıp albümü şaha kaldıran “Dört”, ihanet, hüzün, gözyaşı ve sırta saplanan hançerin / hançerlerin etkisini hissedebileceğiniz albümün en muazzam parçası “Çift” ve dinlediğimde kendimi nedense bir İtalyan polisiyesinde gibi hissettiğim “Yedi”, en çok dikkatimi çeken parçalar oldu.
“tÖZ II”, hiçbir şekilde tÖZ müziğini dinlemek istemeseniz bile, sadece albümü alıp rafınızda tutmak ve yeri geldiğinde Sedat Girgin tarafından hazırlanan albüm kartonetine bakıp “O değil de, hayatta bazı sanatsal işler gerçekten çok güzel!” dedirtecek kadar lezzetli bir albüm. tÖZ II’nin plağı da kısa süre sonra raflarda olacağı için, kapaktaki karakterler üzerine saatler sürecek çıkarımlarda bulunmak olası… Sedat Girgin’i ve yarattığı eserleri takip etmek, (kişisel anlamda her ne kadar henüz o şansa erişemesem de) kendisi ile ivedilikle tanışıp yarattığı ve bize sunduğu dünyayı nasıl algılamamız gerektiğini kendisine sormak, bu vesile ile hayatlarınızı/hayatlarımızı derin bir keşfe çıkarmak iyi bir seçim olacaktır.
Yaklaşık 1-1.5 senedir dolma kalem kullanıyorum. Yılların verdiği yorgunluk, klavyedeki ya da telefon ekranlarındaki minik tuşların yaşattığı travma yazı yazma zevkimizi köreltmiş, elime bir tükenmez kalem aldığımda artık yazamaz duruma gelmiştim. Büyükbabamın yıllar önce kullandığı, kartuşunda çok az mürekkep kalan dolma kalemine gene onun kullandığı mürekkebi çekerek hafif hafif, ama arzulu, istekli şekilde yazmaya başladım, ve halen ilk andaki o zevk ile, hem de büyükbabamın anısını yaşatarak iş yaşamımda yazılarıma devam ediyorum. Bana farklı bir dünyadan gelmişim gibi bakan gözlere alıştığımı da söyleyebilirim.
tÖZ’ü de, tÖZ müziğini de “dolma kalem kullanmaya” benzetebiliriz: Herkes tükenmez kalem kullanır. Ben tükenmez kalem kullanmayı bilmiyor muyum? Elbette ki biliyorum… Ama hakkını vererek, yeri geldiğinde mürekkebini tazeleyerek, yazdığınız kağıdı delmeden, kalemi yazarken ucunu fazla bükmeden, kırmadan özenle yazabilmek, her kullanım öncesi adeta bir ritüel hissine kapılmak ve bunu alışkanlık haline getirmek, bir başka!
Kadro: Tamer Temel (ts), Ercüment Orkut (p), Cem Aksel (d), Hezarfen Ensemble: Kıvanç Fındıklı (klarinet), Berke Hitay (fagot), Amy Salsgiver (perc), Özcan Ulucan (violin), Ulrich Mertin (viola), Gökhan Bağcı (cello)
Parçalar: Bir / Oniki / Üç / Dört / Çift / Altı / Yedi / Aerosol)
Here It Is: “A Tribute To Leonard Cohen”
(2022 – Blue Note Records)
Leonard Cohen’i, ilk kez dinlediğim ortaokul sonu, lise yıllarından beri bir türlü sevemedim. Yalan yok: Çok zorladım kendimi… Özellikle Bob Dylan’ın her daim hayal kırıklığı yarattığını düşündüğüm sesine bir noktaya ve birkaç şarkıya kadar (“I’m Your Man”, “Waiting for the Miracle”, “Famous Blue Raincoat” gibi) tahammül ettikten sonra, “Düşük perdeden folk, pop söyleyen bir solist için kaç senemi daha heba edebilirim ki? diyerek (çok sevdiğim bir arkadaşım da Cohen’ın “brutal pop” yaptığını söylerdi hep!) isminin ve ününün yüzü suyu hürmetine albümlerine ardı arkasına şans verdim, ama nedense her dinlediğim albümde daha bir hüsrana uğradım. Ve fakat, o yaştaki aklımla düşününce es geçtiğim, kaçırdığım, arkama dönüp baktığımda özenle takip edip anlamam gereken ve yapmadığım /yapamadığım/ algılayamadığım bir olgu vardı: Şarkı sözleri…Sonuçta kimsenin Bob Dylan’ın o “muhteşem” sesine Pulitzer ve Nobel verdiğini düşünmüyorum.
Leonard Cohen’in, Bob Dylan’ın, Lou Reed’in, Teoman’ın, Van Morrison’un, Jim Morrison’un, Tom Waits’in ve bu şekilde akıp gidebilecek bir listedeki diğer tüm söz yazarlarının hayata aslında aynı pencereden baktıklarını, “rock star”lıktan ziyade birer “şair” oldukları gerçeğini idrak etmem, müziklerden, melodilerden ziyade şarkı sözlerine yoğunlaşmam, yazdıkları her derin kelimenin hayatıma kattığı etkiyi anlayabilmem uzunca bir süre zamanımı alsa da, gene de kendimi geç kalmış olarak görmüyorum.
Leonard Cohen nezdinde devam edersek: örneğinin 2005 yılındaki Lian Lunson yapımı ve Cohen’in hayatının, kariyerininin irdelendiği “Leonard Cohen: I’m Your Man” filmi müziklerinde yapıldığı şekilde (Martha Wainwright, Rufus Wainwright, Kate & Anna McGarrigle, U2 gibi muhteşem bir kadroya sahip Verve’den çıkan 2006 tarihli aynı isimli soundtrack) 4 Grammy ödüllü prodüktor Larry Klein’in komutasında (ki Larry Klein aynı zamanda Herbie Hancock’un Best Album kategorisinde Grammy aldığı “River: The Joni Letters” albümünün de prodüktörüdür) Blue Note’dan çıkan “Here It Is: A Tribute To Leonard Cohen”, Cohen müziğine bu sefer jazz penceresinden bakıyor ve gitarda Bill Frisell, saksofonda Immanuel Wilkins, piyanoda Kevin Hays, kontrbasta Scott Colley, ve davulda Nate Smith’li muazzam bir çekirdek kadro ile Leonard Cohen müziğini daha başarlı vokallerin yorumları ile dinleyiciye sevdiriyor. “Here It Is: A Tribute To Leonard Cohen”’da Cohen’in 1967 tarihli “Songs of Leonard Cohen” albümünden, aramızdan ayrılmadan birkaç hafta önce çıkan son stüdyo albümü “You Want It Darker”a kadar olan süreçteki bilinen/kenarda köşede kalmış özel parçalar dinleyiciyi ters köşe yapacak şekilde özenle tasarlanmış, düzenlenmiş.
Önceki yazılarımda son yıllarda kaydettiği albümlerdeki performansı ile içimde beslediğim negatifliği her defasında ortaya çıkarmaktan zerre kadar çekinmediğim Norah Jones’un ileride gerçekten klasik seviyesine çıkarılabilecek bir performans sergilediği “Steer You Way” ile başlayan albümde, orijinal albüm yorumu ile arasında dağlar kadar fark olup adeta bir Peter Gabriel parçası haline gelen “Here It Is”, Leonard Cohen vokaline en yakın vokalli, tüyleri diken diken edici, spoken-word-vari havasından geçilmeyen Iggy Pop imzalı “You Want It Darker”, ve her dinleyişte yüzünüzde tatlı bir tebessüm bıraktıracağına inandığım Bill Frisell dokunuşlu “Bird on the Wire” albümdeki gözde parçalarım oldular. Başta Gregory Porter’lı “Suzanne” olmak üzere geriye kalan parçalara 10 üzerinden kaç vereceğinizi de albümü bırkaç kez dinledikten sonra kendiniz de karar verebilirsininiz.
“Tribute” albüm kategorisindeki albümleri seviyorsanız, tekrar tekrar kendisini dinlettirmeyi becebilen nadir albümlerden biri olan “Here It Is: A Tribute To Leonard Cohen” sizin için iyi bir örnek olabilir.
Kadro: Norah Jones, Peter Gabriel, Gregory Porter, Sarah McLachlan Luciana Souza, James Taylor, Iggy Pop, Mavis Staples, David Gray, Nathaniel Rateliff (v), Kevin Hays (p), Nate Smith (d), Bill Frisell (g), Scott Colley (b), Larry Goldings (org), Immanuel Wilkins (sax), Greg Leisz (pedal steel guitar)
Parçalar: Steer Your Way / Here It Is / Suzanne / Hallelujah / Avalanche / Hey, That’s No Way To Say Goodbye / Coming Back To You / You Want It Darker / If It Be Your Will / Seems So Long Ago, Nancy / Famous Blue Raincoat / Bird On The Wire)
