İstanbul Jazz Festivali bu yıl 25. yılını kutlayacak. Bu kapsamda Türkiye’de jazz müziğinin tanınması, sevilmesi ve benimsenmesi için katkı sağlayan isimlere Yaşam Boyu Başarı Ödülü verilmesi ilk kez IKSV’nin himayesinde 2002 yılında dünya müzik endüstrisinin devlerinden Atlantic Records’un kurucusu ve başkanı Ahmet Ertegün ile başladı. Ödül, bu tarihten itibaren bugüne kadar Arif Mardin, Süheyl Denizci, Muvaffak Falay, Cüneyt Sermet, Selçuk Sun, Ayten Alpman, Tuna Ötenel, İlhan Mimaroğlu ile Hülya Tunçağ, Okay Temiz, Neşet Ruacan, Hasan Kocamaz, Durul Gence, Emin Fındıkoğlu, Özdemir Erdoğan, Ergüven Başaran, Fatih Erkoç ve Kamil Özler’e takdim edildi. Liste yıllara göre şöyle;
2002 – Ahmet Ertegün
2003 – Arif Mardin
2004 – Süheyl Denizci
2005 – Muvaffak Falay
2006 – Cüneyt Sermet
2006 – Selçuk Sun
2007 – Ayten Alpman
2008 – Tuna Ötenel
2009 – İlhan Mimaroğlu
2010 – Hülya Tunçağ
2011 – Okay Temiz
2012 – Neşet Ruacan
2013 – Hasan Kocamaz
2013 – Durul Gence
2014 – (ödül verilmemiştir)
2015 – Emin Fındıkoğlu
2016 – Özdemir Erdoğan
2016 – Ergüven Başaran
2017 – Fatih Erkoç
2017 – Kamil Özler
jazzdergisi.com olarak bir dizi olarak bu ödüllü sanatçılarımıza daha detaylı yer vermek istiyoruz.
ARİF MARDİN – 2003 (15 Mart 1932 – 25 Haziran 2006)
Dünyaca ünlü müzik yapımcısı ve besteci Arif Mardin yaşamı boyunca müzik endüstrisine yaptığı katkılarla müzik dünyasının Oscar’ı sayılan Grammy’lerde tam 11 kez (2 kez “Yılın Yapımcısı” olmak üzere) ödül kazandı. Bee Gees, Bette Midler, Diane Ross, Aretha Franklin, Barbra Streisand, Phil Collins, Jewel, Chaka Khan ve son olarak Norah Jones gibi çok sayıda ünlü sanatçı ile çalışan, prodüksiyon ve müzik aranjmanlarını yapan Arif Mardin, başarılarından ötürü 40’ı aşkın altın ve platin plağın yapımcısı oldu. Bu alanda pek çok kez onurlandırılan Arif Mardin, müzik endüstrisine önemli katkılarından dolayı Şubat 2001’de NARAS (National Recording Academy of Arts and Sciences) “Yaşam Boyu Başarı Ödülü”nü aldı. Arif Mardin, Berklee College of Music’te Quincy Jones bursuyla okuduktan sonra bir sene boyunca aynı üniversitede öğretmenlik yaptı ve Berklee College of Music tarafından “onursal doktora” ünvanı ile şereflendirildi. Arif Mardin bir süre EMI bünyesinde çalıştı.
Norah Jones & Arif Mardin (Photo: internet/unknown)
Aşağıdaki yazı müzik adamının kaybının ardından Jazz Dergisi’nin 2006 yılında yayımlanan 43. sayısında yer almıştır.
Önemli müzik yapımcısı ve aranjörlerinden Arif Mardin, pankreas kanserine yenik düşerek, 74 yaşında New York’ta hayata gözlerini yumdu.
Arif Mardin, Barbra Streisand, Phil Collins, Roberta Flack, Bee Gees, Bette Midler, Aretha Franklin gibi çok sayıda ünlü sanatçıyla çalışmış, son olarak da Norah Jones’u müzik dünyasına kazandırmıştı.
20. yüzyılın en önemli müzik yapımcılarından, 12 Grammy sahibi Arif Mardin, dün gece New York’ta yaşamını yitirdi. 40 yıllık meslek hayatında uluslararası başarılara imza atan Arif Mardin, pankreas kanseri nedeniyle vefat etti.
ARİF MARDİN KİMDİR?
Dünyaca ünlü müzik yapımcısı Arif Mardin, 1932 yılında İstanbul’da doğdu. Jazz müziğine duyduğu ilgiye rağmen üniversite eğitimine, İstanbul Üniversitesi (İÜ) Ekonomi Bölümü’nde başlayan ve London School of Economics’te devam eden Mardin’in hayatı, 1956’da jazz ustası Dizzy Gillespie ve aranjör Quincy Jones’la tanışmasıyla birlikte değişti.
Arif Mardin, müzik dünyası için büyük önem taşıyan “Quincy Jones” bursunu alarak, Boston’daki Berklee Müzik Kolejinde eğitim almaya hak kazanan ilk burslu öğrenci oldu.
Meslek hayatına 1963 yılında Nesuhi Ertegün’ün asistanı olarak Atlantic Records’ta başlayan Mardin, 1969-2001 yılları arasında şirketin başkan yardımcılığı görevini yürüttü.
Her ikisi de Atlantic Sound’unu dünyaya kabul ettiren kişiler olarak kabul edilen Ahmet Ertegün ve Jerry Wexter’la birlikte bir çok projede çalışan Mardin, Bee Gees’le yaptığı “Jive Talkin”le dikkatleri çekti.
Average White Band’ın “Pick Up The Pieces”, Phill Collins’in “Against All Odds” ve “Separate Lives”, Chaka Khan’ın “I Feel For You” gibi parçalarıyla listeleri zorlayan Mardin, çalışmalarıyla 60’a yakın Altın ve Platin Plak Ödülü ile 15 Grammy Ödülü’ne aday gösterildi.
1990’da Ulusal Kayıt Sanatları ve Bilimleri Akademisi’nin Ünlüler Listesine seçilen Arif Mardin, aynı yıl Türk Amerikan Dernekleri Birliği tarafından “Yılın Amerikalı Türk’ü” seçildi. Mardin, 1992’de Los Angeles Sefarad Topluluğu tarafından, Türk ve Yahudi toplumlarının 500 yıllık dostlukları anısına “Shofar of Peace” ödülüyle onurlandırıldı.
Aynı yıl Bette Midler’ın ABC’de yayınlanan filmi “Gipsy”nin müziklerini besteleyen Arif Mardin, 1996’da “Original Broadway Cast Album of Smokey Joe’s Cafe: The Song of Leiber and Stoller” için hazırladığı çalışmasıyla 6. Grammy ödülünü kazandı.
Mardin, 1997’de Atlantic Records-Ahmet Ertegün tarafından verilen “NARAS Heroes Ödülü”nün sahibi oldu. 1998 yılında Warner Brothers tarafından gerçekleştirilen “Why do Fools Fall In Love” filminin müziklerini besteleyen Mardin, Ayrıca Bette Midler’in “Batshouse Betty” ve Diana Ross’un “Everday is a New Day” albümlerini yaptı.
Mardin’in son çalışması “Jewel’s Joy”un yeni yıl şarkılarına yer verdiği “A Holiday Collection” albümü oldu. 2001’de Ulusal Kayıt Sanatları ve Bilimleri Akademisi tarafından “Trustees Award”la onurlandırılan sanatçı, sakat çocuklara müzikle terapi tedavisi uygulayan Nordoss-Robbins Vakfı tarafından “Yılın Adamı” ödülüyle onurlandırıldı.
Dizzy Gillespie & Arif Mardin & Chaka Khan (Photo: internet/unknown)
“Farklı Türlere Getirdiği Yaratıcılık”
Atlantic Records’un kurucusu Ahmet Ertegün’ün, “Bir çok yapımcı her yeni projede bir parmak izi gibi tınıyı işlerken, Arif Mardin, farklı türlere getirdiği yaratıcılığıyla müziğe kendi damgasını vuruyor” dediği Mardin, 2001’de Atlantic Records’tan emekli oldu.
Mardin, aynı yılın Eylül ayında üstlendiği EMI’ın Eş Başkanlığı ve Manhattan Records’un Genel Müdürlüğü görevlerini 2004 yılına kadar sürdürdü.
EMI’daki ilk işi olarak üstlendiği Norah Jones’ın “Come Away With Me” albümüyle “Yılın Yapımcısı” Grammy ödülünü kazanan Mardin, daha sonra Jones’ın ikinci albümü “Feels Like Home”u da birlikte gerçekleştirdi.
2004’te oğlu Joe’yla birlikte Queen Latifah’ın plağı “The Dana Owens Album” için 6 parça gerçekleştiren Arif Mardin, 2004 Haziran ayında RP International tarafından verilen “Lester Sills Yardımseverlik Ödülü”nün sahibi oldu.
Oğluyla birlikte görme özürlü sanatçı Raul Midon’un ilk albümünün de yapımcılığını üstlenen sanatçı, Aretha Franklin’le birlikte “A House is not a Home” parçasını kaydetti.
Hayatının 48 yılını eşi Latife Mardin’le birlikte geçiren Arif Mardin, aynı zamanda Türkiye’de halkla ilişkiler sektörünün kurucusu Betül Mardin’in de kardeşi. Sanatçının, Berklee mezunu oğlu Joe da kendisi gibi yapımcı ve aranjör olarak çalışıyor. Kızı Julie ise tanınmış bir avangard fotoğrafçı.
Bee Gees, Phil Collins, Roberta Flack, Aretha Franklin, Chaka Khan, Bette Midler, Modern Jazz Quartet, Barbra Streisand ve Norah Jones gibi isimlerle yaptığı çalışmalarla son kırk yılda popüler müziğe yön veren dünyadaki en önemli isimlerden biri olan Arif Mardin, Türk Amerikan Derneği ile Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın ortaklaşa verdiği “2006 Kültür ve Sanat Dalında Üstün Başarı Ödülü”ne layık görüldü.
Son olarak Norah Jones, Diana Reeves, Raul Midon’un albümlerine değerli imzasını attı. Jazz’dan sanılanın aksine hiç kopmadı. 1960-1980 arası iki plak yaptı. 1969’da çıkardığı ‘Glass Onion’, pop ve soul parçalar üzerine yaptığı jazz düzenlemelerini kapsıyordu. 1974 yılında çıkan ‘Journey’ albümünde ise tümüyle kendi beste ve düzenlemeleri yer alıyordu. Her iki albümdeki parçaları jazz dünyasının önemli müzisyenleri seslendirmişti. Son dönem yine klasik müzik ve modern büyük orkestra çalışmaları yaptı. Örneğin; WDR Big Band için yazdığı ‘Suite Fraternidad’, 1993 yılında çıkan ‘Jazzpana’ albümünde yer aldı.
Her ne kadar kendisi emekli olduğunu ve bayrağı oğlu piyanist aranjör Joe Yusuf Mardin’e verdiğini söylese de müziğin içinde oldu hep. En son ‘Piyano Süiti’ ile ‘Yaylı Çalgılar Dörtlüsü İçin Üç Karalama’ adlı besteleri 13 Mayıs 2006’da İş Sanat’ta Hüseyin Sermet tarafından seslendirildi. Konser bu iki eserin dünya prömiyeriydi.
Arif Mardin’in ödülü geçtiğimiz günlerde New York’ta düzenlenen törenle, oğlu Joe Mardin’e sunulmuştu.
Ayrıca bu yıl 40’ıncısı düzenlenen Montreux Jazz Festivali’nin akşam programı da dünyaca ünlü müzik adamı Arif Mardin’e ithaf edildi.
Aşağıdaki röportaj ise Jazz Dergisi’nin 23. Sayısı için Hülya Tunçağ tarafından yapılmıştı.
