Sanat Deliorman jazz sahnemizin en renkli genç vokalistlerinden biri. Onun için “Rönesans Kadını” dersek hiç de yanılmış sayılmayız! Aynı anda jazz vokalistliği, müzik editörlüğü, radyo programcılığı, söz yazarlığı, müzik yazarlığı, grafik tasarımcılığı, reklam seslendirme, kitap çevirmenliği, müzik ve sanat organizasyonu gibi alanların hepsi ile bilhakkın uğraşır vaziyette. Boğaziçi Üniversitesi Mütercim Tercümanlık’tan mezun olduktan sonra Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi’nde Grafik Tasarım eğitimi almış; jazz macerası ise “Boğaziçi Caz Korosu” ile başlamış. Randy Esen ile vokal, Başak Yavuz ile jazz teorisi çalışmış. Kendi kurduğu “Sanat Deliorman ve Caz Biraderleri” grubuyla sık sık jazz kulüplerinde sahne alıyor. Şu sıralar kimi yeni kimi eski parçalara Türkçe şarkı sözleri yazmakla meşgul. Kendisine keyifli bir sohbet eşliğinde jazz vokalistlerinden oluşan Körleme seçkimizi sunduk.
Gregory Porter
Liquid Spirit
Blue Note – 2013
Liquid Spirit – Gregory Porter
Gregory Porter (vo)
Yosuke Sato (as)
Tivon Pennicott (ts)
Chip Crawford (p)
Aaron James (b)
Emanuel Harold (d)
Çok eğlenceli! Sanki yakın zamanda kaydedilmemiş gibi geldi. 70’ler veya 80’lerde yapılmış bir blues kaydına benziyor. Aksanından siyahî bir şarkıcı olduğunu çıkarabiliyoruz. Gregory Porter gibi temiz bir söyleyiş tarzı var ama o değil kesinlikle. Daha gevrek bir ses… Piyano şaşırttı beni. İlk girişte içine Cecil Taylor kaçmış gibi çaldı, sonra daha konvansiyonel bir tarza geçti. El şaklatma sesini şarkıcı kendisi yapıyor anladığım kadarıyla. Parçanın esprisi de onun üzerine kurulmuş. Bana Avrupa değil de Amerika’da yapılmış bir konser kaydı gibi geldi. Stüdyo sterilliği hissedilmiyor. Kayıt çok temiz fakat sanki session olarak kaydedilmiş, “Hadi yapalım abi bu işi!” tarzındalar. Yeterince deli değil bu şarkıcı, o kadar kendini salmıyor söylerken. Bir kontrol var hep, o kontrolü hissediyorum. Temiz olsun istiyor, konser kaydı gibi ama yine de bir şeyler tasarlandığı gibi yapılsın edilsin istenmiş sanki.
Aslında tespitlerin doğru. Albüm tanıtımı için bir radyo stüdyosunda Gregory Porter’ın grubu ile birlikte Liquid Spirit isimli parçayı canlı olarak icra ettiği özel bir kayıt bu.
Telaffuzunu Gregory Porter’a çok benzettim fakat sesten emin olamadım! Bu adamla ilgili hep Duke Ellington’ın yaşamış olduğu ikilemi yaşıyormuş gibi bir şey hissediyorum. Siyahî ama sanki yine de kendini beyaz hissediyor gibi. Elitist değil belki ama bu tarzı giyimine bile yansıyor. Bir “Duke” damarı var adamda yani! Çok severim. Konserine gitmiştim, hattâ tanıştım kendisiyle!
Eliane Elias
Bossa Nova Stories
Blue Note – 2009
Chega de Saudade – A.Carlos Jobim
Eliane Elias (vo, p)
Oscar Castro Neves (g)
Ricardo Vogt (g)
Marc Johnson (b)
Paulo Braga (d, perc)
Toots Thielemans (armonika)
Ivan Lins (vo)
Elis Regina’nın register’ı (ses aralığı), ama o değil bu. Bu kayıt çok daha yakın bir zamana ait sanki. Portekizce söyleyen yabancı birisi değil, aslen Brezilyalı bir şarkıcı. Hem piyano çalıp hem şarkı söyleyen Brezilyalı bir jazz vokalisti Eliane Elias vardır. Tam emin olamadım çünkü daha yakın zamandan bir kayıt gibi duyuluyor. Ya da çok iyi temizlenmiş bir kayıt da olabilir. Beni çok heyecanlandırmadı bu müzik, kalbime dokunmadı. Çok sevdiğim ve icra ettiğim bir parçadır aslında Chega de Saudade. Düz bir şekilde çalmışlar, arada sololar olmuş ve çıkmışlar gibi. Derli toplu, hakkı verilerek yapılmış bir Bossa Nova kaydı ama “Vaaay şurasını da böyle yapmışlar!” gibi bir şeyler diyemeyeceğim. Piyano sadece parçanın A Bölümü üzerine kısa bir solo yapmış, gitar da sadece eşlik modunda çalmış burada.
Eliane Elias, Bossa Nova Stories Albümü.
Herkes çok seviyor bu kadını ama ben ne zaman dinlesem pek beğenmiyorum. Mesela Diana Krall da piyano çalıp şarkı söylüyor, onda bir şeyler hissedebiliyorum ama Eliane Elias’ta pek bir şey hissetmiyorum nedense.
Shirley Horn
Light Out of Darkness (a tribute to RAY CHARLES)
Verve – 1993
Hit The Road Jack – Percy Mayfield
Shirley Horn (vo, p, Hammond B-3 org)
Gary Bartz (as)
Charles Ables (g, b)
Tyler Mitchell (b)
Steve Williams (d)
Gitar çok güzel! Russell Malone gibi çalıyor. Sesinin yükseliş şekli Carmen McRae gibi ama sakin kalıyor. Jülide Özçelik’ten bir kere radyo için bir parça istemiştim, o da Carmen McRae’den seçmişti. Ve şu tabiri kullanmıştı: “Hani Müzeyyen Senar gibi, alırım şimdi şu terliği fırlatırım kafana tarzında!”. Ama bu şarkıcı o kadar fırlatmıyor sesini, aslında bu parçada vokal çok daha çıldırabilirdi. Çıldırmamış, sakin bırakmış, belki de o kadar bıkmış ki adamdan artık “Bi git başımdan” modunda… “Enerjimi harcayamayacağım, gelmişim yetmiş yaşına sen de gelmişsin seksen yaşına, git çoraplarını kendin yıka!” diyor! Ve biraz dilinde pelteklik var, bazı sessizleri yutuyor. Bu şarkıcı her kimse ileri yaşta biri olabilir. Sesinin karakteri ile ilgili değil de yaşı ile ilgili olabilir bu yutma hali. Dişi ile ilgili bir şey de olabilir. Aklıma gelmiyor şu an böyle birisi. Saksofon soloyu da beğendim ama gitar solo çok güzeldi. Betty Carter değil, onun çok daha yumuşak ve uğultulu bir sesi var. İlk girdiğinde Tina Turner diyesim geldi ama o da bu parçada çıldırırdı, onun sesi de daha metalik bir ses. Siyahî bir ses bu, beyaz olduğunu düşünmüyorum.
Shirley Horn. Light out of Darkness: A Tribute to Ray Charles. Burada basçı Charles Ables gitar da çalıyor.
Nasıl Shirley Horn ya?! Bayağı şaşırdım! Çok daha yukarılara çıkar, oralarda dans eder halbuki. Hiç onun tarzı gibi gelmedi kulağıma. Çok dinlediğim, çalıştığım bir şarkıcı. Prelude to A Kiss’i ondan çalışmıştım ve Nardis’te ödül almıştım o parçayla! Bu kayıt nispeten yeni bir kayıt, o halde yaştan kaynaklı bir diş problemi olabilir harfleri yutuşunun sebebi. Gitaristi hakikaten çok beğendim bu arada.
Herbie Hancock
Gershwin’s World
Verve – 1998
Summertime – G.Gershwin,Ira Gershwin, DuBose Heyward
Joni Mitchell (vo)
Herbie Hancock (p)
Stevie Wonder (armonika)
Wayne Shorter (s)
Ira Coleman (b)
Çok iyi bildiğim ve sevdiğim bir ses! Grup içi iletişim çok güzel. Ella ve Sarah değil. Diana Krall da değil çünkü ses kuvvetli. Ekip on numara! Ağız armonikası Toots Thielemans olabilir mi? Basçı da harika bir slide’la girdi müziğe.
Dolu dolu ve puslu bir vokal, ses hafızamda var fakat ismi çıkaramadım. Randy Crawford geldi aklıma. Grup uzun zamandır birlikte çalan bir grup, diyalog muhteşem. Modern dilde değil daha mainstream kafalı adamlar, daha eskilerden bir ekip. Mesela Ron Carter olabilir kontrbasta. Herbie Hancock da geliyor aklıma ama pek zannetmiyorum. Eski bir kayıt olsa Oscar Peterson olma ihtimali var derdim fakat kayıt yeni.
Gershwin’s World. Herbie Hancock albümü. Burada Joni Mitchell şarkı söylüyor.
Daha geçen gün Goodbye Pork Pie Hat’i Joni Mitchell’dan çalışmıştım! Orada daha inceydi sesi. Ben en son olarak kafamı Mitchell’in o parçadaki sesine göre kalibre etmişim!
Bu keyifli Körleme için çok teşekkürler Sanat!
Ben teşekkür ederim!
